برام جالب بود: میلتون فریدمن در خاطراتش میگه که چندبار به "جمهوری فدرال سوسیالیست یوگسلاوی" سفر کرده و با مسئولان بانک مرکزی دیدار داشته. یکی از تغییراتی که نظر فریدمن رو جلب کرد رشد چشمگیر خودروهای شخصی بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۷۳ در بلگراد بود که از رم سبقت گرفته بود↓
این شوراهای کارگری در خصوص اختصاص دادن سود بنگاه بین افزایش سرمایهگذاری یا افزایش درآمد کارگرها تصمیم میگیرن. فریدمن معتقده که سیستم منحصربفرد یوگسلاوی رشد اقتصادی چشمگیری ایجاد کرده. در واقع یوگسلاوی سریعالرشدترین اقتصاد سوسیالیستی قرن بیستم بوده
چیز دیگری که نظرشو جلب کرده بود مدل اقتصادی یوگسلاوی ("ادارهی شورایی" و مدیریت کارگری) بود که با مدل "برنامهریزی متمرکز" شوروی متفاوت بود. فریدمن از کارخونههای یوگسلاوی بازدید میکنه و میبینه که شوراهای متشکل از نمایندگان کارگرها مدیر شرکت رو انتخاب میکنن و
اما از نظرش این سیستم "اداره شورایی" (مدیریت کارگری) مشکلاتی هم ایجاد کرده، مثلا بنگاههای کارگری انگیزهای برای افزایش نیروی کارشون نداشتن چرا که افزایش نیروی کار یعنی افزایش شریک و سهمبران سود بنگاه، که باعث میشه همه سهم کوچکتری از سود بنگاه نصیبشون بشه
بخاطر همینه که بیکاری یک معضل جدی یوگسلاوی بود (که در سایر کشورهای سوسیالیستی وجود نداشت). مشکل دیگه این بود شوراهای کارگری سود محدود بنگاه رو به جای افزایش سرمایهگذاری به افزایش دستمزد اختصاص میدادن و منابعی برای سرمایهگذاری باقی نمیموند.
این مشکل به این خاطر بود که کارگرها "مالکیت"ی بر بنگاه نداشتن و صرفا "مدیریت" بنگاه رو در اختیار داشتن و در سود شریک بودن. به همین خاطر توصیه فریدمن اینه که مالکیت بنگاه باید به کارگرها منتقل بشه و داراییهای سرمایهای قابلیت معامله و نقلوانتقال داشته باشند
چیز دیگری که نظر فریدمن رو جلب میکنه که همه شرکتها در یوگسلاوی برای کارکنانشون واحد آپارتمان با اجارهی خیلی ناچیز فراهم میکردن.
مدل یوگسلاوی: مدیریت کارگری صنایع، به همراه کشاورزی خصوصی (با بخش کوچکی کشاورزی اشتراکی و تعاونی) با نقش محدود مکانیسم بازار
یه چیزی جالبی که تو کتاب جدید عاصماوغلو پیدا کردم فرایند روی کار اومدن سوسیال دموکراسی در سوئده (صفحه ۲۲۱) که بسیاری از باورهای رایج ما نسبت به سندیکاهای کارگری و دولت رفاه رو میتونه متحول کنه
👇🏻
بالاخره، یک دستاوردی از خاویر میلی که نظرمو جلب کرد: در سه ماه اخیر نرخ ارز بازار آزاد آرژانتین "تقویت" شده (در آرژنتینی که نرخ ارز همیشه در حال سقوط آزاد بوده) و ذخایر ارزی بانک مرکزی از زمان شروع به کار خاویر میلِی رشد داشته↓
توییت جناب خالقی منو یاد مصاحبه پل کالیر اقتصاددان توسعه انداخت
کالیر حوزه تخصصیش توسعهی آفریقاست و اونجا حضور فعال داشته
توو یه مصاحبش میگه که علت بهرهوری ضعیف کشاورزی آفریقا اینه که دولتش یک نظام حقوق مالکیت قوی ایجاد نکرده و روو یه قطعه زمین یکدفعه چندتا مدعی پیدا میشه↓
یک ماه پیش
یکی از مدیرهای "یکویک" تو مصاحبه اکوایران گفته بود دولت رو مجاب کردیم تن ماهی رو از کنترل قیمت خارج کنه و تولیدکنندهها هم دارن آروم آروم برمیگردن بازار
...
کسی که فک میکنه آزادسازی قیمتها قراره «معجزه» کنه دنیای بهشدت پیچیده و بیرحم اقتصاد رو «کارتون» فرض کرده...
نایبرئیس سندیکای کنسروسازی در ایران گفته که به دلیل قیمت بالای تن ماهی، این محصول از سبد خرید بسیاری از مردم حذف شده است.
محمد مختاریانی در گفتوگو با همشهری گفته که کاهش تقاضا و کم شدن فروش، تعدادی از کارخانههای تن ماهی در کشور را به تعطیلی کشانده است.
آقای مختاریانی با اشاره
۱.کتاب "فراسوی دیوار" به قلم کاتیا هویر درباره تاریخ و زندگی در جمهوری دموکراتیک آلمان شرقی (GDR) تصویر متفاوتی از کلیشههایی که در ذهن اکثر آدمهاس نشون میده. نویسنده اشاره میکنه که آلمان شرقی "بالاترین" نرخ اشتغال زنان رو در جهان داشت..↓
یک درس جالب: خاویر میلی میخاد خط هوایی آرژانتین رو خصوصی کنه
با واگذاری مالکیتش به خود کارکنان خط هوایی
رئیس اتحادیه خلبانان گفته "این چاقال باید از رو نعش ما رد شه که همچین کاری کنه"!
نکته: چرا کارگران یک شرکت از گرفتن یه "مال مفت" باید بدشون بیاد؟↓
کوبا از سازمان ملل درخواست کمک مواد غذایی کرده
این یعنی ارز کافی برای خرید مواد غذایی در بازارجهانی نداره
تاریخ رو که نگاه میکنی پاشنه آشیل «سوسیالیسم» بخش کشاورزی ضعیف/ناکارآمد و وابستگی به واردات مواد غذاییه
این معضل شوروی و شیلی آلنده رو از پا در آورد
فقر شدید چین به زیر یک درصد رسیده
چپ محور مقاومت: علت، حزب "کمونیست" چین (روی کمونیست بودنش تأکید دارن)
نئولیبرالها: علت، صرفا آزادسازی اقتصادی و جذب سرمایهگذاری خارجی
"عقل سلیم": کنشگری حزب کمونیست چین در قالب ترکیبی سیاست صنعتی و آزادسازی اقتصادی
In China in 1981, 97% of people in the countryside lived in extreme poverty.
By 2020, the share was well below 1%.
Large economic growth made it possible for hundreds of millions of people to leave extreme poverty behind, first in cities and then in the countryside.
یک ادعای کلیشهای نادرست در ویدیو: ما «هــیــچ» (با همین قطعیت) کشوری در دنیا نداریم که مالیات رو بردن بالا، بعد توسعه اقتصادی اتفاق بیوفته
پاسخ: آمریکا و سوئد دههی ۳۰ میلادی (توی اوج رکود بزرگ) مثال نقض این ادعا هستند
افزایش مالیات، عامل #توسعه یا نتیجه توسعه؟
در جدیدترین #دورهمی_اقتصادی باحضور جمعی از صاحبنظران و کارشناسان برای سومین بار موضوع #فلسفه_مالیات به بحث گذاشته شد
دولتها با چه استدلالی حق #مالیات گرفتن را ب��ای خود در نظر میگیرند؟
ویدیوی کامل:
راهحل مشکل اقتصاد کشور: دولت منحل شود. کارمندان مفتخورش اخراج شوند. ساختمانهای دولتی فروخته شوند. پول حاصل از آن به تساوی میان جمعیت توزیع گردد. به بخش خصوصی مجوز private governance داده شود
راهحل مشکل برق: وزارت نیرو منحل شود. کارمندانش اخراج شوند. نیروگاهها فروخته شوند. پول حاصل از فروش نیروگاهها و اموال وزارت نیرو به تساوی میان جمعیت توزیع گردد و در مقابل نرخ برق بازاری شود. به بخش خصوصی (ایرانی یا خارجی) مجوز ساخت انواع نیروگاه از جمله نیروگاه اتمی داده شود.
♦️دکتر لیلاز: ۸۰درصد مشكلات داخلي است و ۲۰درصد خارجی. سالانه ۱۸میلیارددلار فرار سرمایه داریم. غربی ها هیچوقت به ما تکنولوژی ندادند و نخواهند داد. مال فرد��ناند لاسال ميگويد مهمترين بند هرقرارداد و توافقی لوله توپ است!
♦️قبل از مناظره، فیلم کامل را ببینید👇
جفری گلدبرگ، خبرنگار مجله آتلانتیک در مصاحبهای از فیدل کاسترو میپرسه آیا مدل اقتصادی کوبا ارزش صدورش به کشورهای دیگه هم داره؟
کاسترو جواب میده "مدل کوبایی" حتی برای خودمونم دیگه کار نمیکنه.
هرسال تا دلت بخاد تو بازار ایران
کتاب اقتصادی نهچندان معتبر ترجمه میشه با این مضمون: «دولت شر مطلقه»، «اقتصاد آزادِ آزادِ آزاد به زبان ساده»، «باید پول رو خصوصیسازی کنیم وگرنه به 'راه بردگی' کشیده میشیم» و.. از این قصهها.
اما چنین شاهکاری هنوز ترجمه نشده:
توی رکود بزرگ دهه ۳۰، ژاپن زودتر از کشورهای غربی استاندارد کلاسیک طلا رو منحل کرد، هزینهکرد دولتی رو به کمک پول بانک مرکزی افزایش داد و رشد اقتصادی بیسابقهای تجربه کرد
(کینزین بودن وقتی کینز مُد نبود)
I like this paper for sort of formalizing the Eichengreen/Sachs/
@delong
"eyeball diff-in-diff" showing 'countries that left the gold standard earlier had quicker recoveries from the Depression',
by showing that leaving gold => higher inflation expectations + lower real rates
این مناقشه به خوبی فلسفه اقتصادی «دستمزد» نیروی کار و «سود» سرمایه رو روشن میکنه: خیلی از کارگرها یک «جریان درآمد کم اما ثابت و مطمئن» (حقوق و دستمزد) رو به «جریان درآمد بیشتر اما ریسکی و پرنوسان» (سود سرمایه) ترجیح میدن
BREAKING:
Argentina President Javier Milei called for the demolition of Al Aqsa mosque, the third holiest site in Islam, "in order to bring the Messiah."
در بین کشورهای اسکاندیناوی، نروژ بخش دولتی بزرگی داره، به همراه سرمایهگذاری وسیع عمومی در پژوهش و توسعه
توسعه کشتی خودران الکتریکی یک نمونهشه
یکسوم سهام شرکتهای کشور تحت مالکیت دولته
۷۰تا بنگاه کاملاً دولتی داره که ارزششون معادل ٪۸۸ GDPه
۶۰٪ "ثروت" کشور تحت مالکیت دولته
و...
🚨Leaked Israeli drone footage shows how Israel bombed 5 *clearly unarmed* civilians into pieces in Khan Younis in broad daylight as they walked through their destroyed neighbourhood
The drone shows how each of them was fully unarmed before they were bombed anyways
این یعنی نیروی کار حاضره بخشی از ثروتی که برای یک شرکت تولید کرده رو به عنوان «پرمیوم ریسک» به صاحب سرمایه واگذار کنه
اما در عوض نوسان و نااطمینانی رو از دوش خودش برداره
بیشترین شرکتهایی که تو چین یارانه دریافت میکنن کیا هستن؟ شرکتهای داخلی مثل هواوی و ZTE و چری خودروساز؟
نه! ایلان ماسکها و تیم کوکها (شرکتهای خارجی) بیشترین یارانه رو به جیب میزنن
«جذب موفق سرمایهگذاری خارجی» نیاز به «یارانه» و «سیاست صنعتی» داره (نه ترجمه کتابهای میزس و هایک)
Interesting claim from Keyu Jin in "The New China Playbook."
Between 1998-2007 foreign manufacturing companies were the most subsidized type of firm in China, on average getting multiples more than SOEs.
A large, mandatory profit-sharing scheme in France led to a significant increase in workers' income. It neither reduced investment nor increased productivity, from
@ElioNimier
,
@DSraer
, and
@dthesmar
نیل فرگوسن تاریخشناس: جهش چین در صادرات خودروی الکتریکی یادآور جهش ژاپن در صادرات خودروی بنزینی در دهه ۷۰ و ۸۰ه که پایههای صنعت خودروی غرب رو به لرزه درآورد.
با این تفاوت که غربیها اون زمان با سیاستهای حمایتی تجاری تونستن رقابتپذیری قیمتی خودروی ژاپنی رو محدود کنن اما...
How did the steam engine change the world? A lot. How did the internal combustion engine change the world? A lot. So how will battery-powered electric vehicles change the world? Probably a lot — but not necessarily in the ways we now anticipate. 1/9
وقتی فکر میکنی با «آزادسازی» و «خصوصیسازی» در ساختار سیاسی ج.ا قراره «بیل گیتس» و «استیو جابز» ایرانی رشد کنن، نه الیگارشهایی مثل «ولادیمیر پوتانین» و «میخاییل خودورکُوسکی»، «فکل و کراوات»ات چیزی از بلاهتت کم نمیکنه:
آجی تو خود آمریکاش آمار sexless youthش مثل بنز داره میره بالا
اونوقت تو خاورمیانه
اونم تو ایران
میگی «تا میتونید سکس کنید»؟
یخورده از حباب توییتر و حباب کلانشهرهای ایران فاصله بگیرید.
جو استیگلتز توی کتاب جهانیسازی و نارضایتیهای آن میگه که نئولیبرالیسم با «آزادسازی بازار سرمایه» عملا میتونه دموکراسی رو به خطر بندازه: در برزیل دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی که لولا داسیلوا کاندیدای پیشتاز ریاستجمهوری شده بود، سرمایهگذارهای «وال استریت» از چپ بودن لولا ترسیده بودن و..↓
خیلیا این بسازبفروش رو که گفته بیکاری باید به شدت بالا بره تا کارگرها مطیع کارفرما بشن رو فحشکش کردن
بنظرم باید صداقتش رو تحسین کرد
صریحاً داره میگه «اشتغال کامل نیروی کار» توان چانهزنی کارگر رو بالا برده
با همین صراحتش اهمیت «تضمین اشتغال کامل» رو به ما گوشزد میکنه☟
Gurner Group founder Tim Gurner tells the Financial Review Property Summit workers have become "arrogant" since COVID and "We've got to kill that attitude."
بردفورد دلانگ، تاریخشناس اقتصادی، میگه که روسیهی شوروی رشد اقتصادی خوبی (۴.۵ درصد) در سه دههی اول حیاتش داشت، اما این رشد به قیمت کاهش تولید کشاورزی و به سود افزایش چشمگیر تولید صنعتی بود که با «بیرون کشیدن نیروی کار و سرمایه از بخش کشاورزی به سمت بخش صنعتی» اقتصاد حاصل شد
خوده مصاحبهگر (برنستین) هم که تحلیلگر اقتصاد آفریقاس میگه "زمانیکه مرکز کنیا بودم از دیدن خانهای با تابلوی بزرگ در بیرون آن متحیر شدم که نوشته بود: «اگر شخصی پیشنهاد فروش این خانه را به شما داد بدانید که این خانه برای فروش گذاشته نشده؛ مالکان این خانه قصد فروش آنرا ندارند»"!
تازه از تنور در اومده:
کاهش مقررات بازار کار در ایتالیا کمکی به افزایش اشتغال نکرده و صرفاً توزیع درآمد رو از جیب کارگرهای جوان به سمت بنگاه جابجا کرده.
حتی این بابا هم با اون ژست عدم خشونت و مدارای لیبرال که تو مصاحبههاش میگرفت فهمید «عملکرد بیاصطکاک بازار آزاد نیاز به قوه قهریه دولت داره»
اونوقت صفدرقلیهای لیبرتارین وطنی متتظرن بیتکوین و شتکوین و فلانکوین آرمانشهر لیبرتارین رو محقق کنه 🤦🏻♂️
بدیهیات: اگه با «دولت فشل» و «فرزین» و «خاندوزی» نمیتونی توسعهی آسیای شرقی و رفاه اسکاندیناوی در ایران ایجاد کنی،
«ایدهآلتایپ اقتصاد آزاد» رو هم نمیتونی باهاشون پیاده کنی.
تامام!
یووال نوح هراری در کتاب #انسان_خردمند میگه احساس #خوشبختی ربطی به ازدواج و درآمد و شغل و … نداره . احساس خوشبختی رو سطح خونی سروتونین، اکسی توسین و دوپامین تعریف میکنه.
ادعا: چون «ظرفیت اجرایی» دولت در ایران ضعیفه پس باید مدلهای دولتگرای اسکاندویناوی و آسیای شرقی و امثالهم رو بندازیم دور، بپریم توبغل ایدهآلتایپ «اقتصاد آزاد»
پاسخ: هم سیاست «مداخلهگرایی» و هم سیاست «آزادسازی» نیازمند ظرفیت قوی اجرایی دولته. «آزادسازی» درغیاب «نهادسازی» میشه↓
ادعا: اصلاحات لیبرالی (خصوصیسازی، آزادسازی، حفاظت از حقوق مالکیت، تضمین اجرای قراردادها و ...) آسانند و نیازی به بروکراسی کارآمد نیست.
پاسخ: یه نگاه به خروجی خصوصیسازی و تجربه آزادسازی قیمت بنزین (آبان۹۸) بندازید.
در ضمن به جان عزیزت ما هم میدونیم ظرفیت بروکراسی پایین است!
اختراع فناوری «پنیسیلین» به اوایل قرن بیستم برمیگرده
اما توسعه، کاربردپذیری و تولید بزرگمقیاس این دارو مرهون سیاست خرید دولتی ارتش آمریکا در جنگ دوم جهانی بوده
(عجم اوغلو؛ power & progress)
نمونه بسیار خوبی از همافزایی بخش خصوصی و عمومی.
در دولتشهر سنگاپور برای خرید خودرو شخصی، افراد ابتدا باید مجوز مالکیت خودرو را خریداری کنند که قیمت آن به بیش از ۱۰۰ هزار دلار رسیده است. سنگاپور گرانترین کشور جهان از حیث امکان مالکیت و استفاده از خودروهای شخصی است.
نه فقط آفریقا که حتی جایی مثل بنگلور هند (که به بدبختی آفریقا هم نیست) هم این پدیده مشاهده شده.
کالیر میگه در آفریقا خیلیها رو دیدم که ۲۴ ساعته خودشون یا عضو خانوادشون رو میزارن پای
کسبوکارشون تا کسی نیاد ادعای مالکیت کنه.
ببینید توو چنین وضعیتی چقدر بهرهوری آدمها ضعیف میشه
چه کسانی در اقتصاد ارزش آفریناند؟ ماریانا متزوکاتو در این کتاب استدلال میکند که تمایز مبهم میان دو مقوله، این امکان را به بازیگران خاصی در نظام اقتصادی داده است که خود را به عنوان خالق ارزش جا بزنند، درحالیکه فقط ارزش موجود را جیب به جیب میکنند و یا بدتر از بین میبرند...
میدونیم که میلی مخارج دولت رو به شدت کاهش داده که به کاهش تقاضا در اقتصاد انجامیده و به دنبالش تقاضا برای ارز هم (نسبت به عرضهاش) کمتر شده؛ در نتیجه جلوی سقوط نرخ ارز گرفته شده
حالا مشکل اینجاست که کاهش شدید مخارج دولت باعث تشدید رکود اقتصادی شده و..
قابل توجه آرژانتین:
دلاریزیشن ابرتورمو مهار میکنه (چنانکه اکوادور نشون داد)
اما همهچیز تورم نیست.
«توانمندی تولید کالای صنعتی رقابتپذیر» (تعبیر هاجون چانگ) استاندارد زندگی یک جامعه رو بهبود میده
و این توانمندی هم با «ارز قوی/دلاریزیشن» بدست نمیاد (همونطور که اکوادور نشون میده)
Argentina is debating Dollarization. Ecuador is held up as a success story. It isn't. Ecuador locked itself into a super strong currency (red), even as others in LatAm depreciate. Result is weak growth and an overvalued currency, which is the trap Argentina is trying to escape...
سوسیال دموکراسی با ۲ بازوی «سیاستگذاری اقتصادکلان» (تحریک تقاضای کل با افزایش مخارج دولتی و افزایش عرضه پول با برچیدن استاندارد طلا) و «سیاستگذاری نهادی» (هماهنگسازی بین انجمن کارگری و کارفرمایی برای تقسیم سود صنایع و بهبود دستمزد و شرایط کار، بیمه اجتماعی و..) سوئدو متحول میکنه
خیلیا فک میکنن علت اینکه سوسیال دموکراسی توو نوردیک جواب داده اینه که اقتصاد منطقه خیلی پولدار و توسعهیافته هست
سوئد دههی ۳۰ کشور 'خیلی' ثروتمندی نبوده و درآمد سرانهش کمتر آمریکا و بریتانیا بوده
اواخر دههی ۲۰ اقتصاد غالباً کشاورزی داشته
نصف جمعیت کشور کشاورز بوده
پل کالیر به مشکل "شکست هماهنگی" (coordination failure) هم توو آفریقا اشاره میکنه که یکی از شکستهای بازار شناختهشده توو اقتصاد توسعهس
این یعنی آفریقا فاقد خوشههای صنعتیه ( cluster) که از نزدیکی جغرافیایی تأمینکنندهها و تولیدکنندهها شکل میگیره و صرفهی مقیاس ایجاد میکنه
چرا فقط big business میتونه این امکانات رو فراهم کنه؟ به دلیل صرفههای مقیاس و تنوعشون (economies of scale & scope) و موقعیت مونوپو��ی/اولیگوپولیشون که 'رانت اقتصادی' براشون ایجاد میکنه و کارگرا میتونن سر رانتها چانهزنی کنن و دستمزد خوب بگیرن
یه زمانی حسام سلامت توییتر که بود نوشت این «کمونیسم واقعی» هم عین «اسلام واقعی» و «نئولیبرالیسم واقعی»ه
چپهای ارتدوکس ریختن سر بنده خدا
خانم «لیلا حسینزاده» هم بینشون بود
یادمه یه چیزای تلخ و تحقیرآمیزی بار حسام کرد 😥
فرداش دیاکتیو کرد
مقاله جدید جو استیگلتز در جورنال اقتصاد کینزین:
۱.موفقیت هزینهکرد وسیع دولت آمریکا در بهبود رشد و اشتغال مهر تأییدی بر قوّت مدل اقتصادی "کینزین" بود
۲.موفقیت سرمایهگذاری عمومی در توسعه واکسن و پژوهشهای پایهای واکسن، اهمیت دولت مدرن رو به ما یادآوری کرد
[کشور استعماریِ] اسرائیل در دههی ۸۰ میلادی دچار یک بحران ابرتورمی میشه که دولت وقت، با هماهنگسازی سازمان کارگران اسرائیل (histadrut) و انجمن کارفرمایان کشور، "مارپیچ" تورمیِ دستمزد<-->قیمت رو مهار کرد. در کنارش، نرخ ارز هم موقتاً تثبیت میشه..↓
نازنین بنیادی: تحریمهای اقتصادی مثل شیمیدرمانی است با هدف نابود کردن سرطان اما به باقی بدن هم آسیب میرساند.
کاوه شهروز: تحریم هدفمند مانند شیمیدرمانی راه مبارزه با سرطان (ج.ا) است. شیمیدرمانی به سلولهای عادی آسیب میرساند اما راه مبارزه با سرطان است.
- روشنگرانهترین اقدام سیاستگذاری اقتصادی کاملا ملموس چه بود؟
کنت ارو: منشور حقوق سربازان، یعنی یارانه مناسب به کهنه سربازان جنگ جهانی دوم در آمریکا برای ادامه تحصیلات عالی. این بنیان پیشرفت فناورانه آمریکا بود.
۱پرسش و۴ پاسخ
۷. گمراهکنندهترین رویکرد نظری در علم اقتصاد؟
- مکتب لیبرتارین
- جزماندیشی قیاسی اتریشی (به ویژه فون میزس؛ تا حد کمتر هایک)
- اقتصاد بهاصطلاح کینزی در دوره پس از جنگجهانی دوم، درست مانند اقتصاد طرف عرضه
- نظریه چرخه واقعی
مککلاسکی: علت ثروتمند شدن غرب استعمار و «برنامهریزی دولتی» نیست. علتش نوآوری و «پنیسیلن»ه.
عجماقلو (power & progress): توسعه و کاربردپذیری پنیسیلن محصول سیاست خرید دولتی ارتش آمریکا در جنگ دوم بوده
دو نکته هم باید توجه کنیم:
دستمزدها به صورت بخشمحور (sectoral) چانهزنی و تعیین میشده برای هر صنعتِ مجزا و رقم یکسانی بوده برای بنگاههای صنعت.
ثابت بودن این رقم به بنگاه انگیزه میده که بدون نگرانی از اینکه دستمزد با رشد بهرهوری بالا بره، باخیال راحت توی فناوری سرمایهگذاری کنه
این مشاهدات نشون میده مشکل کشورهای توسعهنیافته دولت ضعیفه
نه دولت قوی و سلطهگر
مکانیسم بازار هم تا الان نتونسته معضلات حقوق مالکیت رو حل کنه
طبق تئوری اطریشی باید انتظار داشته باشیم که ضعیف بودن دولت به بازیگران خصوصی انگیزه بده خودشون ایده و سیستمی برای حقوق مالکیت پیدا کنن
از زمان فروپاشی شوروی تا سال ۲۰۱۶، ۵۰ درصد پاییندست جامعهی روسیه درآمد حقیقیشون رشد "منفی" داشته.
بله، سوسیالیسم در سرزمین شوراها «شکست» خورد، اما کاپیتالیسم هم صرفا برای پولدارهاش «موفق» بوده
😏
The rise of inequality in post-transition Russia is even more striking.
And in contrast to China, GDP growth has not made up the difference. The bottom 50% in Russia has had negative real income growth from 1989-2016.
حق با مارکس و مارکسیستهای قرن نوزدهم نبود.
سوسیال دموکراتها درست میگفتن: کاپیتالیسم با تغییر «بستر نهادی» (تقویت اتحادیههای کارگری) قابل اصلاحه و میتونه ثمرات رشد اقتصاد رو نصیب کارگران بکنه:
این یعنی افزایش بهرهوری به افزایش سود تبدیل میشده، نه افزایش دستمزد
نکته دیگه هم اینکه سوئد در اون زمان تونسته بود «سازمانهای بزرگ و توانمند صنعتی» (big business) شکل بده
و سوسیال دموکراتهای سوئد هم اهمیت این سازمانها رو درک کرده لودن و هواشو داشتن (ضد بیزینس نبودن)
موقعی که تشکّل سندیکاهای کارگری سوئد دستمزد بالا و شرایط سفتوسخت برای کار و اشتغالش مطالبه میکنه و سرمایهدار هم نمیتونه اخراج دستهجمعی کنه، سرمایه انگیزه پیدا میکنه تو فناوری سرمایهگذاری کنه تا بهرهوری کار بره بالا و هزینه سنگین نیروی کارش اینطوری ��بران بشه
خیلیها معتقدند مشکلات اقتصادی کوبا بخاطر تحریم و آمریکاست
این لیست کشورهای با بیشترین درجه تحریم بینالمللیه. «کوبا» بینشون نیس (اما «ایران» و روسیه هست). العاقل فی الاشاره:
کوبا از سازمان ملل درخواست کمک مواد غذایی کرده
این یعنی ارز کافی برای خرید مواد غذایی در بازارجهانی نداره
تاریخ رو که نگاه میکنی پاشنه آشیل «سوسیالیسم» بخش کشاورزی ضعیف/ناکارآمد و وابستگی به واردات مواد غذاییه
این معضل شوروی و شیلی آلنده رو از پا در آورد
توو دههی ۲۰ میلادی کارگرای صنعتی سوئد شدیدترین اعتصابات رو انجام دادن تا تونستن «سوسیال دموکراسی» رو جایگزین «پلوتوکراسی» کنن
این سیستم حتی برای توسعه اقتصادی هم مفید بوده:
ایده یا اقدام جدیای از سمت دولت میلی برای محافظت از قربانیان رکود اقتصادی دیده نمیشه ("تور ایمنی")
یک نگرانی دیگه در آرژانتین اینه که تقویت نرخ ارز به صادرات آسیب میزنه. نگرانی قابل درکیه ولی به نظرم کشوری که بدهی سنگین خارجی داره ثبات و تقویت کوچک نرخ ارزش چیز بدی نیس
ریشه تشکیل دولت اسرائیل به labor zionism برمیگرده
حزب مسلط اسرائیل از سال ۱۹۴۸ تا اواخر دهه ۷۰ یک حزب سوسیالیست کارگری (mapai) بوده
نصف اقتصاد اسراییل توسط شرکتهای کارگری و شرکتهای عمومی اداره میشده در دوره جنگ سرد
دولت mapai برای شهرکنشینها مسکن یارانهای تأمین میکرده
و...
علمایی میگفتن که 'سیاستهای کینزی' با تحریک تقاضا اگرچه اشتغال رو افزایش میده اما با ایجاد تورم دستمزد حقیقی رو آب میبره
حالا میبینیم که علیرغم حرکت اقتصاد آمریکا به سمت اشتغال کامل با سیاستهای تحرک تقاضا، دستمزد حقیقی کارگران یدی هم رشد ملایمی داشته (بیشتر از سرعت تورم)
Today, the average inflation-adjusted wages of production/non-supervisory employees (~70% of American workers) are:
1) rising and exceed the level they were at December 2019
2) higher compared to all workers, reflecting lower inequality and wage compression
حس میکنم در ایران جریانهای "هترودوکس" اقتصادی (مثل پستکینزینها)، خیلی روی بحث «پول» و «اعتبار» تمرکز کردن
تصورشون اینه که توسعه ایران از رهگذر هدایت/مدیریت و دستکاری کردن پول و اعتبار میگذره
اما...
تحریمهای ده سال اخیر ایران "شدیدترین" نوع در مقیاس جهانی بوده اما بحران مهاجرتی مشابه کوبای ۲۰۲۱-۲۰۲۳ (و قبلترش) رو تجربه نکرد اگرچه رشد درآمد سرانه رو منفی کرده
این دفاعهای سستبنیان از کوبا مثل دفاع ارزشیها از پیشرفتهای توسعه انسانی ایران از زمان انقلابه..
چرا big business مهمه؟ چون که تنها در این سازمانهای بزرگه که کارگرا امکان هماهنگی و تشکلیابی پیدا میکنن
و تنها این مدل سازمانها میتونن دستمزدهای بالا و شرایط باکیفیت برای کارگر فراهم کنن
دانمارک حداقل دستمزد دولتی نداره، ولی اتحادیههای قدرتمند و فراگیر کارگری حداقل دستمزد رو از سن ۱۸ به بعد برای نیروی کار تعیین و اجرا میکنن. اتفاقا حداقل دستمزد سنگینی هست و نرخ بیکاری رو مقداری افزایش داده بین جوانان:
یه چینشناس اقتصادی میگه جهش صنعت خودروی الکتریکی چین نه بخاطر سیاست صنعتی
که برآیند «برهمکنش جهانیسازی و سیاست صنعتی»ه
و جالبه حرف چندوقت پیش نیما (
@Nima292
) رو میزنه که علت سرازیر شدن سرمایهی خارجی به چین، «زنجیرهی تأمین» قویه (نه فقط دستمزد پایین)
۹.در مجموع، برخلاف تصور رایج مسئلهی آلمان شرقی این نبود که مردمش "فقیر" و مفلوک بودن
مسئله اینجا بود که سوسیالیسم در مقابل شوکهای بیرونی (تغییرات قیمت و عرضه نفت) آسیبپذیر بود و نتونست خودش رو با این تغییرات انطباق بده
چن روز قبل از حمله حماس به اسرائیل قصاب دی اکتیو کرد
فردای حمله اکتیو شد
الانم که اسرائیل داره حماس رو شخم میزنه ساسپند شد
نشانه هایی است برای آنان که میاندیشند 🥺