Editör 🌳📚🐸
@Editorilkay
Followers
20K
Following
50K
Media
5K
Statuses
53K
Kültür, Sanat, Bilim… Gündem Arşivi’nin kurucusuyum. @GundemArsivi @Kemalistilkay1
Joined March 2025
DİKTATÖR NASIL OLUNUR? Bir insan nasıl olur da tüm bir ülkeyi tek başına yönetir, milyonları susturur, korkuya boğar? Bugün size, Uganda’nın “Kasabı” olarak bilinen İdi Amin’in hikâyesiyle, diktatörlüğün nasıl adım adım inşa edildiğini anlatacağım. +
3
4
15
Atatürk sevgisi Türk evladına doğuştan gelir; ama o sevgiyi yok etmek isterler. Aldanmayanlar ülkemizi ileri götüreceklerdir.
2
24
78
Burhaniyede subaydı benim bildiğim hatta Abbas şiirini orada yazdı ve öyküsü olan bir şiir...
7. Cahit Sıtkı için hayat, şiirden ibaretti. Mülkiye’de, Yüksek Ticaret’te okudu ama hiçbirinde dikiş tutturamadı. Memurluk yaptı, tercümanlık yaptı, ama o işlerin hepsinde sıkıldı. Çünkü o, “şiire has bir dikkatle” yaşayan bir insandı.
0
1
4
24. Ders: Bir diktatörün yükselişi şiddetle olur, devleti polisle kurar, ekonomiyi “ortak düşmanla” yönetir, ve sonunda kendi ordusunun gölgesinde yıkılır. İdi Amin sadece bir tarih değil, her çağın uyarısıdır. ⚖️
1
2
8
23. 10 Nisan 1979. Tanzanya birlikleri başkent Kampala’ya girdi. Amin barikat kurdu ama askerleri çoktan dağılmıştı. 11 Nisan’da helikopterle kaçtı. Suudi Arabistan’a sığındı. Ve bir diktatörlük, 8 yıl sonra çöktü.
1
2
8
22. Ekim 1978. Amin saldırıya geçti: Tanzanya’yı işgal etti. Kısa süreli “zafer” sarhoşluğu yaşadı. Ama Tanzanya ordusu toparlandı. Karşı saldırıya geçti. Ve Uganda’ya kadar ilerledi.
1
2
7
21. Ekonomi batarken Amin’in orduya ödemesi gereken paralar tükenmişti. Sadakat satın alınamaz hale geldi. Orduda çatlaklar başladı. Ve o sırada… sürgündeki eski başkan Obote, Tanzanya’da intikam hazırlığındaydı.
1
2
6
20. Hintlilerin işletmeleri, dükkânları, malları el kondu. Amin bunları yandaşlarına dağıttı. Ama yeni sahipler iş bilmezdi. Sonuç? 📉 Üretim çöktü. 📦 Raflar boşaldı. 🔥 Kibrit ve şeker bile bulunmaz oldu. Uganda, ekonomik felakete sürüklendi.
1
2
6
19. Uganda’daki “ortak düşman” belliydi: Küçük bir azınlık olan Hintliler. Ülke nüfusunun %1’iydiler, ama ekonominin %90’ını ellerinde tutuyorlardı. Amin, onlara “ülkenin vampirleri” dedi. Ve 55.000 kişiyi 90 gün içinde ülkeden sürdü.
1
2
6
18. İdi Amin strateji değiştirdi: 💀 Korkudan 🕊️ “Cömertliğe” geçti. Halkın desteğini kalıcı kılmak istiyordu. Ve bunun için klasik bir diktatör taktiğini devreye soktu: Ortak bir düşman yaratmak.
1
2
6
17. Kaynar su, çekiç darbeleri, tuzla susuz bırakılan bedenler… İdi Amin’in hapishaneleri cehennemin provasına dönüşmüştü. Ama hiçbir diktatör sadece korkuyla ayakta kalamazdı. Korku tüketir. Halk bir noktada nefes ister.
1
2
6
16. Bir psikolog şöyle diyor: “Amin, muhaliflerini hastalık gibi görüyordu. Onları öldürerek topluma gözdağı veriyordu.” Ve bu “hastalığı” iyileştirmek için işkenceyi ilaç gibi kullanıyordu…
1
2
6
15. Binlerce kişi gece yarısı evlerinden alındı. Suçlama yoktu. Savunma yoktu. Mahkeme yoktu. Kuşkulandığı herkes — sadece konuştuğunu sandığı kişiler bile — öldürülüyordu. Sadece ilk yılında 12.000 Ugandalı öldü.
1
2
6
14. Gizli Polisin Denetimi Her diktatör için polis teşkilatı kutsaldır. Çünkü korkunun kurumsal hâlidir. İdi Amin, Uganda’yı bir polis devletine çevirdi. Casuslar her yerdeydi: orduda, sokakta, hatta evlerin duvarlarında bile…
1
2
6
13. Alt sınıflar hâlâ onu destekliyordu. Ama eski başkan Obote’nin yandaşları, subaylar, bakanlar… susmuyordu. İdi Amin, iktidarını kimseyle paylaşmamaya kararlıydı. Ve rejimi onaylamayan herkesi tek tek yok etmeye başladı.
1
2
6
12. Peki, DİKTATÖR NASIL ÇÖKER? İdi Amin hikâyesinin ikinci perdesine geldik. Korkuyla iktidara yürüyen bir diktatör, artık kimseye güvenmiyor, her gölgeyi düşman sanıyordu. Uganda kan kokuyordu.
1
2
6
11. 📚 Sonuç: Bir diktatör, bir anda doğmaz. Adım adım yükselir: 1️⃣ Şiddeti öğrenir 2️⃣ Ordunun desteğini alır 3️⃣ Halkın sempatisini kazanır 4️⃣ Muhalefeti susturur 5️⃣ Gücü bırakmaz İdi Amin sadece Uganda’nın değil, insanlığın dersidir.
1
2
7
10. 1971’den 1979’a kadar süren İdi Amin dönemi, Afrika tarihinin en kanlı diktatörlüklerinden biri oldu. Yüz binlerce insan öldürüldü. Ve dünya, bir daha “Diktatör nasıl olunur?” sorusuna aynı gözle bakamadı.
1
2
6